PRP olarak da adlandırılan trombositten zengin plazma tedavisi, özellikle yumuşak doku hastalıkları (tendon, bağ, eklem kapsülü, menüsküs, fasia) ve dejeneratif eklem hastalıklarının tedavisindeki başarılı bir tedavidir. Özellikle, son on yılda eklem ağrısı çeken hastalar arasında popüler bir tedavi haline gelmiştir. PRP tedavisi,başlangıçta profesyonel sporcular için düşünülmüş ve spor yaralanmalarının iyileşmesini hızlandırmak için kullanılmıştır.  Ancak günümüzde bu tedavi her yaştan ve gruptan hasta arasında yaygınlaşmıştır.

Trombositten zengin plazma tedavisini ve vücudu nasıl etkilediğini anlamak, yaralanma, artriti veya eklem ağrısına neden olan başka bir durumu olan her hasta için önemlidir. Bu yazıda bu tedavinin nasıl işeyaradığı, PRP'nin uygun olduğu ortopedik durumları ve bu tedavinin sonucundan nelerin beklenebileceğine bakacağız.

PlateletRich Plazma (PRP) tedavisi nedir?

Trombositten zengin plazma tedavisi, hastanın iyileştirilmesi için kendi kanının kullanıldığı bir tedavi şeklidir. Doktor muayenehanesinde hastadan kan alınır ve daha sonra plazmadaki trombositlerden oluşan bir karışım oluşturmak için o esnadasantrifüjleme yoluyla bu kan işleme tabii tutulur.PRP'ninkıkırdak ve diğer yumuşak dokuları iyileştirici potansiyeline ilişkin çalışmalarda gösterildiği gibi, hazırlık prosedürleri de önemlidir. Klinik bir ortamda sıkı kalite kontrol yöntemlerine bağlı kalmak özellikle önemlidir.

PRP tedavisinde, kas-iskelet sistemi problemlerini iyileştirmek için her bir hastanın kendi iyileşme sistemini kullanılır. Trombositler veya Türkçe adıyla kan pulcukları, iyileşmeyi destekleyen ve enflamasyonun (yangı, iltihap) kontrolüne yardımcı olan bileşikler olan büyüme faktörleri ve bazı iyileştirici proteinler açısından zengindir. Bu büyüme faktörleri ayrıca yeni deri ve doku oluşturma ve ayrıca hasarlı dokuyu iyileştirme sürecinde de yer alır.

Bilimsel kanıtlar PRP ile ilgili iddiaları destekliyor mu?

Trombositten zengin plazma tedavisinin kullanımı, tedavinin genel popülasyonda ne kadar etkili olacağını belirlemek için bilim adamları tarafından kapsamlı araştırmalar yapılmıştır.

Diz osteoartriti tedavisinde kullanıldığında trombositten zengin plazmanın sunduğu etkinliğe dair delil sağlayan birçok yayın vardır.Bu çalışmalarda ağrı önemli ölçüde azalmış ve hasta memnuniyeti oldukça olumlu olarak değerlendirilmiştir.

Journal of ExperimentalandTherapeuticMedicine'de yapılan bir araştırma, trombositten zengin plazmanın osteoartritli hastalarda inflamatuar faktörleri azaltmada oldukça etkili olduğunu göstermektedir. Aynı çalışma, bu özel tedavinin kıkırdak morfolojisinde iyileşmeyi destekleyebileceğini öne sürüyor. Böylece bu tedavi ile osteoartritin neden olduğu kıkırdak yıkımı durdurulabilir ve hasarlı eklem dokusu kısmen de olsa onarılabilir.

Yaşlanmada Klinik Müdahaleler Dergisi'nde yapılan bir araştırma, PRP tedavisinin osteoartritli hastalarda ağrı skorunu azaltmada fayda sağladığına dair kanıtlar sağlamıştır.

Bu çalışma ile belirtilen bir başka fayda, bu tür hastalıklardan etkilenen eklemin işlevinde, hareket kabiliyetinin artmasına ve sıklıkla komplikasyon olarak ortaya çıkan sakatlığın azalmasına yol açan bir gelişmedir.

PRP enjeksiyonlarının sayısının da tedavinin sonucu üzerinde bir etkisi olduğu gösterilmiştir, iki enjeksiyonun sonuçları tek bir enjeksiyondan önemli ölçüde iyibulunmuştur.

PRP ile hangi ortopedik durumlar tedavi edilebilir?

Omuz

• Omuz artriti
• Rotator manşon tendiniti
• Rotatormanşon kısmi yırtıkları
• Bağ yaralanmaları
• Adezif kapsülit (donuk omuz)
• Sıkışma sendromu (yüzücü omuzu)
• SLAP lezyonu

Dirsek

• Dirsek artriti
• Lateral epikondilit (tenisçi dirseği)
• Medial epikondilit (golfçü dirseği)

El bileği

• Bilek artriti
• Üçgen fibrokartilaj kompleks yırtıkları (TFCC)
• Bağ hasarı ve burkulmalar

Bel ve kalça

• Kalça bursiti
• Faset eklem ağrısı
• Hamstring tendiniti

Diz

• Bursit
• Dejeneratif artrit
• Patellar tendinit
• Bağ yaralanmaları (MCL, LCL, ACL, PCL)

Ayak ve Ayak Bileği

• Plantar fasiit
• Aşil tendiniti
• Spor yaralanmaları
• Ayak bileği burkulmaları

Tedavinin maliyeti ne kadardır?

Tedavinin maliyeti, yaralanmanın genişliğine ve karmaşıklığına ve gereken enjeksiyon sayısına göre değişir. Çoğu sigorta şirketi PRP enjeksiyonları için ödeme yapmasa da ülkemizde her tedavi gibi bu tedavinin maliyeti de oldukça düşük ve ödenebilir seviyelerdedir.

Sonuç

Trombositten zengin plazma tedavisinin kullanılması, yaralanmaların iyileşme hızını artırmaya yardımcı olur ve ayrıca belirli kronik durumların eklemler üzerindeki etkilerini azaltmak için de faydalı olabilir. Klinik bir ortamda bu tedavi konusunda tecrübeli bir uzman tarafından uygulandığında tedavi genellikle güvenli kabul edilir.