Trombositten zengin plazma tedavisi veya PRP enjeksiyon tedavisi, artrit ve tendinit gibi yaygın kas-iskelet sistemi hastalıkları için nispeten yeni bir tedavi yöntemidir. Bununla birlikte, farklı PRP türleri sunan pek çok uygulama yöntemi vardır. Artrit veya tendinit için Trombositten zengin tedaviyi düşünen biri olarak hangisini seçersiniz? Ve daha pahalı sistemler daha iyi bir sonuç anlamına mı geliyor? Bu nedenle, yazıda PRP ile ilgili en sık sorulan soruları cevaplanacaktır.
Trombositten zengin plazma tedavisi nedir?
Basitçe söylemek gerekirse, PRP, trombosit yönünden zenginleştirilmiş plazma konsantrasyonuna sahip bir kan örneğidir. PRP tedavisindekendi kanınızdan trombosit yönünden zengin plazma elde edilir. Damardan alınan kan santrifüj edilir, böylece beyaz ve kırmızı hücreler gibi daha ağır hücreler tüpün dibine doğru hareket eder. Numunenin üst kısmı, yüksek konsantrasyonda trombosit içeren plazma içerir. Bu plazmanın en alt kısmı trombosit yönünde çok daha zengindir. Bu konsantre trombosit hücreleri, yangıyı azaltmak için eklem veya tendondaki diğer hücrelerle iletişim kuran yüksek konsantrasyonda büyüme faktörlerine sahiptir.
Hangi PRP sistemi en iyisidir?
Tüm PRP sistemleri aynı değildir. Örneğin, PRP uygulamalarında düşük beyaz hücreli 2-4 kat trombosit konsantrasyonu bulunur. Diğer yöntemler, daha yüksek beyaz hücre konsantrasyonuyla 8 kata kadar daha yüksek trombosit konsantrasyonu içerir. Çalışmalar devam etse de diz osteoartriti için düşük beyaz hücreli 3 kat trombosit konsantrasyonunun daha iyi olduğunu düşündürmektedir. Diğerleri ile karşılaştırıldığında, artan beyaz hücrelerle birlikte daha yüksek bir trombosit (6-8 kat) konsantrasyonu tendinit için daha iyidir.
İdeal trombositten zengin plazma tedavisi nedir?
Bunun bilinen bir cevabı yoktur. Ancak CE işareti 2B olan bir sistemin kullanılması esastır. CE işareti, ürünlerin belirli bir güvenlik ve sterillik standardını karşıladığının bir sertifikasıdır. PRP kiti üreten çoğu şirket, 2B CE işareti kullanır. Ancak, daha ucuz PRP kitleri üreten bazı küçük şirketler bu sertifikaya sahip değildir. Bu nedenle kullanmayı düşündüğünüz PRP'nin CE olup olmaması önemlidir.
Trombositten zengin plazma tedavisi işe yarıyor mu?
Evet, ancak tüm eklem ve tendon durumları için etkili değildir.
PRP aşağıdaki kas-iskelet sistemi durumlarında etkilidir:
• Diz artriti: PRP'nin diğer enjektabl ilaçlardan plasebosundan daha iyi olduğunu gösteren 23 randomize kontrollü çalışma vardır.
• Tenisçi dirseği: Çalışmaların gözden geçirilmesi, kortizon veya plaseboya kıyasla faydaları göstermektedir, ancak tüm çalışmalar olumlu değildir, ancak kortizonun yan etkilerini içermez enjeksiyon sayısını artırmak gerekebilir.
• Plantar fasiit: 9 randomize kontrollü çalışma, topuk dikeni veya plantar fasiit için PRP'nin kortizondan daha iyi olduğunu göstermektedir.
• Gluteus medius tendinitleri veya büyük trokanterik bursit için,PRP'nin kortizondan daha iyi olduğunu gösteren çalışmalar vardır.
Ek olarak, daha fazla çalışmaya ihtiyacımız olmasına rağmen, rotator manşet tendinitindePRP'nin kortizondan daha iyi olduğuna dair çok sayıda kanıt vardır.
PRP enjeksiyonu güvenli midir?
Evet, kesinlikle güvenlidir. Kendi kanınızı kullandığımız göz önüne alındığında, ciddi bir yan etki olasılığı çok düşüktür. Enfeksiyon riski, hyaluronik asit veya kortizon gibi diğer enjekte edilebilir maddelerden çok daha azdır.
PRP kıkırdak veya tendonları yeniler mi?
PRP nin tendon ve kıkırdakları yenilediğine dair kanıt yoktur. Çok yaygın kanaate rağmen, PRP'nin veya başka bir enjekte edilebilir maddenin (kök hücreler, hyaluronik asit) eklemlerinizi veya tendonlarınızı yenilediğine dair hiçbir kanıt yoktur. Bunun yerine eklem veya tendon ortamını iyileştirerek çalışırlar, böylece daha az ağrı hissedersiniz ve daha fazla egzersiz yapabilirsiniz.
PRP'nin etkisi ne kadar sürer?
Genel olarak PRP'nin etkisini göstermesi 4-6 hafta sürer. Ek olarak, genellikle 2-4 haftada bir 2-3 enjeksiyon olmak üzere birden fazla enjeksiyon öneriyoruz. Bazen daha sayıda enjeksiyon daha yüksek dozlarda kullanılabilir.
Diz enjeksiyonu için PRP nasıl hazırlanır?
Genel olarak, çok az hazırlık yapmanızı öneririz, ancak aşağıdakileri öneririz:
• İşlem günü sıvılarla (1-2 L) vücudunuzu hidrate edin
• İşlemden en az 7 gün önce ve enjeksiyondan sonraki 14 gün boyunca ibuprofen gibi tüm antiinflamatuar ilaçları kesin.
PRP tedavisi ne kadar sürer?
Araştırmalar, PRP etkisinin 12 aya kadar, belki de daha uzun sürdüğünü gösteriyor. Bununla birlikte, büyük trokanterik bursit sendromunda PRP gibi bazı çalışmalar, 2 yıla kadar daha uzun vadeli bir etki göstermiştir.
Trombositten zengin plazma tedavisinin maliyeti
PRP tedavisi pahalı olabilir. Ancak daha yüksek maliyet, mutlaka daha etkili olacağı anlamına gelmez. Ülkemizde bu tedavilerin m hastaya maliyeti avrupa ülkelerine göre çok daha uygundur. Burada maliyeti biraz da kullanılan kit sayısı belirler. Biz kliniğimizde küçük eklemler için 1-2 kit, büyük eklemler için 2-6 kit kullanıyoruz.
Trombositten zengin plazma tedavisine alternatifler:
Hiyalüronik asit
Hyaluronik asit eklemlerde, bağlarda ve tendonlarda doğal olarak bulunan bir maddedir. Hyaluronik asidin iltihaplanmayı azalttığını ve kıkırdağın parçalanmasını durdurduğunu biliyoruz.
Kanıtlar, hyaluronik asit enjeksiyonlarının diz artritinde ağrıyı ve işlevi iyileştirdiğini göstermektedir. Ek olarak, yüksek moleküler ağırlıklı hyaluronik asit, orta ila düşük moleküler ağırlığa göre daha iyi bir etkiye sahiptir.
Kortizon
Kortizon, artrit ve tendinitte ağrıyı ve şişmeyi azaltan güçlü bir anti-inflamatuardır. Genel olarak, kortizon kıkırdak ve tendon yapısına zarar verdiği için artrit kaynaklı iltihaplı eklemler için kortizon enjeksiyonlarını sınırlanmasını öneririz.
Kök hücreler
Kök hücre enjeksiyonları son beş yılda popüler hale geldi. Bununla birlikte, çok az kanıt, kök hücrelerin PRP gibi diğer enjekte edilebilir maddelerden daha iyi olduğunu göstermektedir.
Artrozamid
Arthrosamid, eklemin yüzeyine bağlanan, parçalanmayan bir hidrojeldir. Arthrosamid'insinovyalyüzey tarafından üretilen enflamasyonu azaltarak ağrıyı azalttığını düşünüyoruz.
Arthrosamid'in diz artritinde ağrıyı azalttığı gösterilmiş olsa da bunu hastalara ilk enjeksiyon seçeneğimiz olarak sunabilmemiz için daha uzun vadeli verilere ihtiyacımız var. Ayrıca oldukça pahalı bir yöntemdir.
PRP tedavisi hakkında sık sorulan diğer sorular
PRP tedavisi kan pıhtılaşmasına neden olabilir mi?
Kesinlikle hayır. PRP'nin kan pıhtılaşma riskini artırdığını düşünmüyoruz. Bununla birlikte, lösemi veya lenfoma gibi bir kan hastalığı teşhisi konulursa PRP'den kaçınmalısınız.
PRP tedavisi acı veriyor mu?
Önkol veya dirsekten kan almak basittir. Ayrıca, bir eklem veya tendona PRP enjeksiyonu, daha iyi tolere edilir. Ancak lokal anestezik kullanılmaması gerektiği için enjeksiyon diğer enjeksiyonlara göre biraz daha ağrılı olabilir.
Enjeksiyondan sonra eklem veya tendonun en az bir hafta dinlenmesi esastır. Gerekirse parasetamol ve kodein gibi ağrı kesiciler de almalısınız. İbuprofen gibi anti enflamatuar ilaçlardan uzak durmanız en iyisi olacaktır.
Genel olarak, hastaların %’10'unun PRP enjeksiyonlarından sonra kısa süreli bir alevlenme yaşadığını görüyoruz, bu olay eklemlerden çok tendonlarda daha yaygındır.
Trombositten zengin plazma tedavisi kontrendikasyonları
Genel olarak, PRP iyi tolere edilir. Bununla birlikte, aşağıdakiler gibi RP'nin belirli kontrendikasyonları vardır:
• Lenfoma veya lösemi gibi kan kanserleri
• Kemoterapisi devam eden aktif kanser
• Trombositopeni gibi azalmış trombosit sayısına neden olan kan bozuklukları
• Hamilelik
• Aspirin veya ibuprofen gibi iltihap önleyici veya kan sulandırıcı ilaçların kronik kullanımı
• Şüpheli septik artrit veya enfeksiyon
• Eklem protezi olanlarda eklem aralığına enjeksiyon
PRP kıkırdak veya tendonları yeniler mi?
PRP'nin kıkırdak veya tendon yapısını yenilediğine dair kanıt yoktur. Ancak kortizondan farklı olarak PRP doku yapısına zarar vermez.
Asprini trombositten zengin plazma tedavisine zarar verir mi?
Aspirin trombositleri inaktive edecek ve enjeksiyon anında büyüme faktörü etkisini azaltacaktır. Bu nedenle Asprin'in PRP etkisinin azalmasına neden olduğunu düşünüyoruz. Ancak Warfarin ve Apixaban trombosit fonksiyonunu etkilemez ve kullanılabilir.
Son PRP enjeksiyonunuzdan yaklaşık bir hafta önce ve iki hafta sonrasına kadar Asprin ve ibuprofen gibi antienflamatuarları kesmenizi öneririz.
PRP enjeksiyonlarında lokal anestezi kullanıyor muyuz?
Lokal anesteziğin sitotoksik olduğunu, yani hücrelere zarar verebileceğini düşünüyoruz. Yani teorik olarak lokal anestezik ile PRP'nin karıştırılması PRP'nin olumlu etkilerini azaltabilir. Bu nedenle PRP enjeksiyonları için lokal anestezik kullanımını sınırlandırmalısınız.
PRP enjeksiyonu sonrası rehabilitasyon yönergeleri nelerdir?
Enjekte edilen yapıya ve patolojiye bağlıdır. Bununla birlikte, genel olarak, bir hafta boyunca büyük ağırlık taşıyan eklemlerdezorlayıcı aktivitelerden kaçınmanızı öneririz. Tendonlar için, biraz daha muhafazakâr olmanız ve on gün sonra güçlenme ve dört hafta sonra kademeli olarak koşuya dönüş ile yeniden ilişki kurmayı önermeniz gerekir.
Trombositten zengin plazma tedavisi ile ilgili son söz
Trombosit açısından zengin plazma tedavisi, diz artriti, tenisçi dirseği ve plantarfasiit gibi belirli kas-iskelet sistemi durumlarında umut verici sonuçlar göstermiştir. Bununla birlikte, her derde deva değildir ve kıkırdak veya eklemlerinizi tedavi eder, ağrılarını geçirir, güçlendirir ama yenilemez.